بهترين زمان کاشت نهال گيلاس؛ از کاشت تا داشت و برداشت

بهترين زمان کاشت نهال گيلاس؛ از کاشت تا داشت و برداشت

پاسخ به اين سوال که بهترين زمان کاشت نهال گيلاس چه وقتي است، شايد نيازمند بررسي‌هاي تخصصي باشد که در اين مقاله به آن‌ها پرداخته‌ايم. شايد شما هم مانند بسياري از افراد طرفدار سرسخت گيلاس هستيد؛ اما به دليل آشنا نبودن با اصول پرورش آن در کاشت و برداشت اين ميوه، موفق نبوده‌ايد.

عوامل فراواني وجود دارد که باعث شکست خوردن فرايند کاشت و برداشت نهال گيلاس مي‌شود؛ اما خبر خوب اين است که کاشت و پرورش درخت گيلاس، اصول ساده اما بسيار کليدي‌اي دارد که اگر به درستي رعايت شوند ديگر خبري از از بين رفتن يا ميوه ندادن درخت گيلاس نخواهد بود.

اگر کنجکاو هستيد تا بيشتر درباره‌ي اين نکات ساده اما کاربري که توسط بسياري از افراد ناديده گرفته مي‌شوند بدانيد، با ما در ادامه همراه باشيد. ما در ادامه به بررسي گيلاس، اصلي‌ترين فوايد آن براي انسان، بهترين زمان کاشت نهال گيلاس، راهکارهاي مراقبت از درخت گيلاس و برداشت آن خواهيم پرداخت.

روش کاشت درخت گيلاس و شرايط نگهداري از درخت گيلاس

گيلاس يکي از خوشمزه ترين و محبوب ترين ميوه هاست. اين ميوه شيرين و آبدار، کوچک و در رنگ هايي از زرد تا سرخ مايل به سياه است. هسته گيلاس بسيار سفت و کوچک است که دور آن را گوشت پوشانده است. فصل گيلاس اوايل تير و اواخر ارديبهشت است. ارتفاع درخت گيلاس بين 6 تا 9 متر است.

گيلاس از تيره گلسرخيان و بومي مناطق جنوب شرقي اروپا و آسياي غربي است. گيلاس احتمالا از منطقه‌اي بين درياي سياه و درياي خزر منشاء گرفته است. برخي از ارقام گيلاس خودناسازگار و دگر ناسازگار هستند و نياز به ارقام گرده دهنده دارند. براي اين منظور از از ارقام گرده دهنده به نسبت ? به ? و حتي نصف به نصف استفاده مي شود. گيلاس Prunus avium به خانواده Rosaceae تعلق دارد.

گيلاس نيز مانند درخت هلو و گوجه داراي شاخه‌هاي کاذب ميباشد که هنگام هرس بايد حذف شوند. زيرا شاخه‌هاي کاذب يا شيفون فقط حاوي جوانه‌هاي زايشي بوده و در نوک شاخه جوانه رويشي دارند.

براي کاشت گيلاس، فضاي کافي را لحاظ کنيد. به طور کلي ? متر فضا بين درختان کوچک گيلاس بايد برقرار باشد. اگر اندازه درخت گيلاس شما نرمال است، بايد بين درختان دو برابر فاصله اعمال کنيد. براي کاشت درخت گيلاس، از خاک با مواد مغذي فراوان و کيفيت عالي استفاده کنيد. عمق گودال از اندازه توده ريشه درخت بيشتر نباشد.

بهترين زمان کاشت نهال گيلاس

انتخاب بهترين زمان کاشت نهال گيلاس، اولين قدم براي کاشت موفق آن است. به طور کلي، بسياري از افراد عقيده دارند پاييز بهترين زمان کاشت نهال گيلاس است؛ زيرا در اين صورت ريشه آن با گذر زمان، توسعه يافته و مقاومت آن در زمستان بالا خواهد بود.

در حقيقت انتخاب بهترين زمان کاشت نهال گيلاس به عواملي مانند نوع نهال، اندازه و سلامت ريشه آن، محيط زندگي، فصل، دماي هوا در روز کاشت، آبياري و … بستگي دارد.

با توجه به اينکه درختاني مانند آلو، گيلاس، آلبالو و … به شرايط کم‌آبي، خشکي و گرماي بيش از حد حساس هستند؛ کاشت اين درختان نبايد در فصل بهار انجام بگيرد. هنگامي که نهالي کاشته مي‌شود، در ابتدا به دليل جا به جا شدن به آن شک وارد مي‌شود. اين نهال به زمان نياز دارد تا بتواند ريشه خود را قوي کند.

مناطق گرمسير

در مناطق گرم و معتدل، بهترين زمان کاشت نهال گيلاس فصل پاييز است؛ زيرا در پاييز گياهان به تازگي وارد مرحله‌ي خواب زمستاني شده‌اند. بدين ترتيب نهال گيلاس قبل از رسيدن سرماي زمستان به محيط جديد عادت کرده و ريشه‌هاي خود را محکم مي‌کند. اين الگو، مختص مناطق گرمسير است که دماي پاييز و زمستان به طور تقريبي يکسان است و يخبندان‌هاي شديد ندارند.

مناطق سردسير

کلا بهترين زمان کاشت نهال در مناطق سردسير، اواخر زمستان يعني حدود سه هفته قبل از بيداري ظاهري گياهان از خواب زمستانه است. با توجه به اينکه در مکان‌هاي سردسير، زمستان‌ها با بارش برف، باران و يخبندان شديد همراه است، بهتر است شروع خواب زمستاني درخت را براي کاشت آن انتخاب نکنيد.

علت اين است که در اين مناطق، يخبندان و بارش برف به راحتي مي‌تواند نهال تازه کاشته شده را از بين ببرد. انتهاي زمستان هنگامي که سوز و سرماي بيش از حد سپري شده است، بهترين زمان براي کاشت درخت گيلاس است. در اين زمان درخت همچنان در خواب زمستاني بوده و از خطرات سرمازدگي در امان است.

آب و هوا درخت گيلاس :

گيلاس آب و هواي گرم و بدون بارندگي را در فصل رشد و اواخر فصل برداشت مي پسندد و به سرماي مناسب در دوره استراحت نياز دارد. نياز سرمايي گيلاس حدود 900 تا 1800 دماي زير 5 تا 7 درجه است. نور مستقيم خورشيد حداقل 6 تا 8  ساعت براي اين درختان ضروري است. در واقع نور آفتاب باعث شيرين شدن ميوه هاي گيلاس مي شود.

دماي مناسب براي کاشت درخت گيلاس :

تحمل سرماي درختان گيلاس در برابر سرماي زمستان حدود 25- درجه سانتيگراد است و براي اينکه نياز سرمايي اين گياه برطرف شود و بتواند به فعاليت گلدهي خود ادامه دهد مي بايست در حدود 500-1200 ساعت را در طي زمستان حتما در دماي زير 7 درجه بگذارند. به همين دليل کاشت اين گياه در مناطق گرمسيري و نيمه گرمسيري يا امکان پذير نيست و يا نتيجه خوبي در ميوه دهي نخواهد داشت. زيرا در چنين مکان هايي نياز سرمايي اين درختان برطرف نمي شود.

خاک مناسب کاشت نهال گيلاس

پس از آگاهي و انتخاب بهترين زمان کاشت نهال گيلاس وقت فراهم کردن خاک مناسب اين درخت است. اين درخت سطحي و کم‌عمق است؛ از اين رو به خاکي تا عمق يک و نيم متري نياز دارد.

همچنين خاک بستر کشت اين نهال بايد داراي خاصيت زهکشي و تخليه باشد تا در روزهاي باراني از غرق شدن ريشه‌هاي نهال گيلاس در آب، پوسيدگي، قارچ زدگي و فاسدشدن ريشه‌ها هم جلوگيري کند.

بهترين خاک براي کاش نهال گيلاس، خاک لومي و شني است؛ اما به طور کلي اين گياهان خاک‌هاي سبک و ماسه‌اي را ترجيح مي‌دهند.

نحوه‌ي آبياري پس از کاشت درخت گيلاس چگونه است:

آبياري درخت گيلاس؛ در هر مرحله از رشد، متفاوت است. اين تفاوت از نظر ميزان آب و همچنين دوره‌هاي آبياري درخت، مد نظر خواهد بود.

در سال اول زندگي و کاشت نهال‌ گيلاس، به طور متوسط هر دو هفته يکبار و در فصول گرم هر هفته يکبار به آبياري نياز دارند.

پس از آن در ساير مراحل رشد در فصول گرم سال نيز گياه هر ماه دو مرتبه بايد آبياري شود.

به طور کلي درخت گيلاس، از درختان مقاوم نسبت به کم آبي محسوب مي‌شود؛ با اين حال لازم است تا آبياري آن به صورت دوره‌اي انجام شود تا کيفيت محصول افت نکند.

فاصله‌ي کاشت درخت گيلاس چقدر است؟ نکات لازم براي کاشت گيلاس:

از آنجايي که درختان گيلاس براي رشد به نوردهي مناسب و فضاي کافي احتياج دارند، ايجاد يک فاصله مناسب که بتواند به اين نيازهاي گياه پاسخ دهد ضروري خواهد بود. براي درختان کوچک، کاشت درختان گيلاس در فاصله 4 متري قابل قبول خواهد بود. اما در مورد درختان بالغ احتمالا به فاصله‌اي بين 30 تا 40 فوت يعني معادل 9 تا 12 متر نياز خواهد بود تا درخت بتواند به خوبي از نور و هواي اطراف خود بهره مند شود.

قلمه زدن درخت گيلاس چگونه صورت مي‌پذيرد:

همان طور که عنوان کرديم، قلمه زدن به عنوان يکي از روش‌هاي مهم در تکثير درختان گيلاس به شمار مي‌رود. در اين روش ابتدا بايد بستر مناسب خاک تهيه شود. پس از آن، انتخاب قلمه انجام مي‌شود. بهتر است قلمه از شاخه‌هاي جوان‌تر انتخاب گردد؛ اين نوع قلمه‌ها معمولا شانس بيشتري براي ريشه دهي دارند.

همچنين شرط سالم بودن قلمه از ديگر اصول انتخاب قلمه است. پس از ايجاد قلمه و Planting a cherry tree، بايد تا رسيدن ريشه‌ها به اندازه حدودا 4 سانتي متري منتظر ماند و سپس‌ آن‌ها را جا به جا کرد.

باغداري و مراقبت‌هاي لازم از آفات و بيماري‌هاي درختان گيلاس چگونه است؟

شايد بتوان مهمترين قسمت از پرورش درختان را مراقبت از‌ آن‌ها در برابر انواع بيماري و آفات دانست. عدم مراقبت از درخت مي‌تواند صدمات جبران ناپذيري را به آن وارد کند. در مورد کاشت درخت گيلاس، نيز اين آفات و بيماري‌ها همواره بايد مورد توجه قرار گيرد.

مهمترين آفات پس از کاشت درخت گيلاس، شته‌ها هستند که مستقيما به ميوه حمله مي‌کنند و تا حد زيادي کيفيت محصول را تحت تاثير قرار مي‌دهند. کرم سر بزرگ نيز از ديگر آفات درخت گيلاس، است که معمولا در زمان خشکسالي و کم آبي درختان به‌ آن‌ها حمله مي‌کند. بيماري‌هاي قارچي و باکتريايي نيز مي‌توانند دردسرهايي براي درختان گيلاس به وجود آورند. بنابراين سم پاشي به موقع و مراقبت‌هاي صحيح از درخت مي‌تواند آن را از گزند آفات و بيماري‌ها مصون کند.

انتخاب نهال مناسب

پيش از اطلاع از اصول و بهترين زمان کاشت نهال گيلاس، بايد نهال مناسب را فراهم کنيم. پرورش گيلاس از طريق نهال‌ها يکي از به‌صرفه‌ترين روش‌هاي بهره‌برداري از اين گياه است. اولين نکته‌اي که بايد به آن دقت کنيد، نوع نهال است. گيلاس‌ها بسته به نوع آن‌ها در برابر شرايط متنوع محيطي مقاومت مختلفي از خود نشان مي‌دهند.

بيش از هزار نوع گيلاس وجود دارد، اما فقط تعداد معدودي از انواع گيلاس را مي‌توان با موفقيت در باغ خود کشت کرد. هنگام تصميم‌گيري در مورد نوع درخت گيلاس براي کاشت در خانه، بايد چند نکته را به خاطر بسپاريد. گيلاس شيرين و گيلاس ترش (آلبالو) محبوب‌ترين نوع گيلاس براي کاشت هستند.

گيلاس ترش يا همان آلبالو در برابر آسيب‌هاي محيطي مقاوم‌تر بوده و کم‌تر دچار بيماري مي‌شود. گيلاس شيرين به دليل طعم دلپذير باعث جذب آفات مختلف مي‌شود؛ از اين رو نيازمند نگهداري، دقت، هرس و سم‌پاشي بيشتري است.

اگر قصد کاشت نهال گيلاس داريد بايد از يک درخت آلبالو گرده دهنده در باغ، براي گرده‌افشاني و بارور کردن گله‌اي درختان گيلاس استفاده شود. در نتيجه به ازاي هر ? درخت گيلاس، بهتر است يک درخت آلبالو در باغ کاشته شود يا از انواع مختلف گيلاس در يک باغ و در کنار هم استفاده شود.

براي محافظت گيلاس از پرنده چند روش وجود دارد :

در صورت امکان دور درخت حصار بکشيد يا بر روي آن توري بگذاريد. ضمن اينکه ضخامت و قطر سوراخ هاي توري نيز بايد مورد توجه قرار گيرد.

مگس ميوه گيلاس نيز يکي از آفت هاي شناخته شده براي گيلاس است. براي نابودي آن مي توانيد از آفت کش ها استفاده کنيد. اين مگس باعث ايجاد کرم و نابودي گيلاس مي شود.براي مراقبت درخت از پرندگان و آفات از راه هاي ارگانيک کمک بگيريد. سوسک ژاپني نيز از آفت هاي شناخته شده براي گيلاس است.